Zarządzanie wodą deszczową to kluczowy element nowoczesnego projektowania ogrodów. W dobie zmian klimatycznych, rosnących kosztów wody oraz coraz częstszych susz, warto wprowadzać rozwiązania, które pozwalają wykorzystać wodę deszczową. Ogród deszczowy to nie tylko praktyczny sposób na zagospodarowanie nadmiaru opadów, ale również estetyczny element przestrzeni.
Spis treści:
Czym jest ogród deszczowy?
Ogród deszczowy to specjalnie zaprojektowany teren, który umożliwia retencję (zatrzymanie) i stopniowe odprowadzenie wody deszczowej do gleby. Tworzony jest zwykle w obniżonych miejscach działki, gdzie gromadzi się woda spływająca z dachów, chodników czy podjazdów. Dzięki specjalnie zaprojektowanej rabacie i podłożu woda zostaje zatrzymana przez rośliny.
Główne zalety ogrodu deszczowego
Ogród deszczowy to proste i praktyczne rozwiązanie, które:
Zmniejszenie ryzyka zalania działki w trakcie intensywnych opadów.
Poprawa jakości wody poprzez naturalną filtrację.
Wsparcie lokalnego ekosystemu poprzez tworzenie siedlisk dla roślin i zwierząt.
W okresach bezdeszczowych podnosi wilgotność powietrza.
Poprawia mikroklimat i zwiększa bioróżnorodność.
Ogranicza spływ wód opadowych do kanalizacji.
Ogranicza podlewanie ogrodu.
Poprzez różnorodne nasadzenia roślinne poprawia estetykę otoczenia wokół domu.
Rodzaje ogrodu deszczowego
Budowa i projekt ogrodu deszczowego różni się sposobem, w jaki gromadzi i przetwarza się wodę deszczową:
Ogród deszczowy z podłożem przepuszczalnym to przestrzeń gdzie woda deszczowa jest filtrowana przez różne materiały, takie jak piasek, żwir do głębszych warstw gleby - na powierzchni woda pozostaje tylko okresowo. Przy gwałtownych opadach wody i jej nadmiaru opad może być odprowadzany do innej części ogrodu lub do studni chłonnej czy w ostateczności do kanalizacji.
Ogród deszczowy z podłożem nieprzepuszczalnym (w gruncie lub w pojemniku) to przestrzeń w której woda deszczowa jest zbierana a jej nadmiar jest odprowadzany do zbiornika/kanalizacji deszczowej. Ten typ ogrodu deszczowego jest odpowiedni do zastosowania w przypadku gleby gliniastej, nieprzepuszczalnej lub ze względu np. na bliskość budynku - odległość od zabudowań powinna wynosić minimum 5 metrów.
Wielkość ogrodu deszczowego
Aby moc zaplanować wielkość ogrodu deszczowego należy przede wszystkim zliczyć powierzchnię, z której będzie odprowadzana woda (np. z dachu). Należy przewidzieć 30 dm³ pojemności ogrodu deszczowego na każdy 1m² powierzchni nieprzepuszczalnej - czyli np. na każde 50 m² powierzchni dachu będzie przypadać 3 m² powierzchni ogrodu deszczowego przy założeniu jego głębokości 0,5 m.
Inspiracje - projekt ogrodu deszczowego i dobór roślinności
Ze względu na bliskość budynku i ulicy zaprojektowany został tzw. ogród deszczowy ‘mokry’ w którym nadmiar wody jest odprowadzany do kanalizacji deszczowej.
Rabata została zaprojektowana w cienistym miejscu - pod koronami wysokich drzew. W strefie zalewowej ogrodu deszczowego zastosowano turzycę leśną oraz kwitnącą od maja niezapominajkę błotną.
Na pozostałym obszarze (nie zalewanym) dominująca jest roślinność okrywowa: kopytnik i długo kwitnąca kokorycz żółta oraz ukazujący zimą kwiaty ciemiernik biały. Leśny charakter ogrodu dopełniają paprocie, funkie oraz kamienie.
Ważne: poletko ogrodu deszczowego musi być płaskie i wyrównane, aby dochodziło do równomiernego rozprowadzenia wody deszczowej.
Jakie rośliny ogrodu deszczowego?
Na obszarach zalewanych wodą (do 30 cm) w miejscach cienistych możesz również wykorzystać rośliny takie jak:
Turzyca leśna (Carex sylvatica)
Manna mielec (Glyceria Maxima)
Jeżówka gałęzista (Sparganium erectum)
Pałka wąskolistna (Typha angustifolia)
Mięta wodna (Mentha aquatica)
Bodziszek błotny (Geranium palustre)
Niezapominajka błotna (Myosotis palustris)
Jeżeli masz stanowisko słoneczne do półcienistego na obszarze zalewanym wodą (do 30 cm) możesz posadzić:
Trzcinę pospolitą (Phragmites communis)
Mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea)
Żabieniec babka wodna (Alisma plantago-aquatica)
Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria)
Kosaciec syberyjski (Iris siberica)
Kosaciec żółty (Iris pseudacorus)
Knieć błotna/kaczeniec (Caltha palustris)
Tojeść rozesłana (Lysimachia nummularia)
Rdest ziemnowodny (Polygonum amphibium)
Kozłek lekarski (Valeriana officinalis)
Mięta wodna (Mentha aquatica)
Wiązówka błotna (Filipendula ulmaria)
Pięciornik błotny (Comarum palustre)
Jak masz duży ogród deszczowy możesz również posadzić drzewa i krzewy: olsza czarna, wierzba biała, wierzba iwa, wierzba purpurowa.
Dobierająca roślinność pamiętaj o docelowych rozmiarach roślin - w szczególności w przypadku krzewów i drzew, które w czasem bardzo się rozrosną.
Błędy w projektowaniu ogrodu deszczowego
Brak odpowiedniego miejsca: wybór zbyt blisko budynku lub w miejscu z małą przepuszczalnością gleby.
Nieodpowiedni dobór roślin: stosowanie gatunków wrażliwych na nadmiar wody.
Zaniedbanie konserwacji: ogród deszczowy wymaga regularnego usuwania osadów i sprawdzania drożności systemu odprowadzania wody.
Pielęgnacja ogrodu deszczowego
Ogrody deszczowe nie wymagają dużego nakładu prac pielęgnacyjnych.
Z wyjątkiem długotrwałych okresów suszy nie wymagają podlewania ani też nawożenia.
Wczesną wiosną należy usunąć obumarłe części roślin.
Na bieżąco kontroluj elementy elementy dopływowe i odpływowe oraz w razie potrzeby usuń nadmiar osadów resztkowych z dna.
Ogród deszczowy to inwestycja, która łączy estetykę z funkcjonalnością. Wprowadzenie tego rozwiązania na swojej działce przynosi korzyści zarówno dla właściciela, jak i dla środowiska. Jeżeli planujesz stworzenie takiego ogrodu, pamiętaj o odpowiednim doborze miejsca, podłoża oraz roślin. Dzięki temu Twój ogród deszczowy będzie nie tylko praktyczny, ale również piękny.
🌱💧🌷